Αγώνας (επιβίωσης) με μπροστάρη τον Μητροπολίτη Δωρόθεο Β’

Μάχη για να κρατηθεί στη ζωή και να αποφύγει τον (ορατό) κίνδυνο του λουκέτου, που θα στείλει στην ανεργία εκατοντάδες εργαζομένους και θα οδηγήσει, σύμφωνα με τοπικούς φορείς, τη Σύρο σε οικονομικό μαρασμό, δίνει το Νεώριο, ο σημαντικότερος……. οικονομικός πνεύμονας της νήσου. Το ναυπηγείο-σύμβολο της αρχόντισσας των Κυκλάδων διανύει αυτήν την περίοδο την κρισιμότερη καμπή της ιστορίας του, καθώς βρίσκεται ένα βήμα πριν από το κλείσιμο. 

 

Η ιδιοκτησία παλεύει με νύχια και με δόντια να φέρει καράβια για επισκευές, τα αποθέματα ψυχραιμίας των εργαζομένων, στους οποίους η διοίκηση χρωστά πέντε μισθούς, έχουν εδώ και καιρό εξαντληθεί, τα χρέη της εταιρίας σε ΙΚΑ και ΔΕΗ «τρέχουν» και οι κάτοικοι του νησιού φοβούνται ότι, αν κατεβάσει ρολά το Νεώριο, θα βουλιάξει η Σύρος.

Οι ετήσιοι τζίροι του ναυπηγείου, από τα 30.000.000 ευρώ προ κρίσης, τα τελευταία τέσσερα χρόνια φτάνουν με τα βίας τα 10.000.000 ευρώ, οι πλοιοκτήτες επιλέγουν φτηνότερες λύσεις στο εξωτερικό (Τουρκία, Βουλγαρία και Ρουμανία) και κανείς δεν είναι σε θέση να διατυπώσει ασφαλείς προβλέψεις για το μέλλον της εταιρίας. Την εποχή των παχέων αγελάδων (1994-2008) το ναυπηγείο απασχολούσε σε τακτική βάση περισσότερα από 600 άτομα. Με τις προσλήψεις να έχουν παγώσει, σήμερα έχουν απομείνει 300 μόνιμοι εργαζόμενοι.

«Μας τσάκισαν»

«Αυτή τη στιγμή χρωστάμε πέντε μηνιάτικα στους εργαζομένους. Ως ιδιωτική επιχείρηση λειτουργούμε στον ελεύθερο ανταγωνισμό και δίνουμε, κυριολεκτικά, μάχη στη διεθνή αγορά για να μπορέσουμε να σταθούμε και να επιβιώσουμε» λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο πρόεδρος του ναυπηγείου Κωνσταντίνος Κοκκάλας. Οπως σημειώνει ο ίδιος, η κρίση στην Ελλάδα σε συνδυασμό με την κάμψη στον ναυπηγοεπισκευαστικό κλάδο και τις φτηνές τιμές που πρόσφερε ο ανταγωνισμός από τις γειτονικές χώρες… τσάκισαν το Νεώριο.

Σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον, τον Σεπτέμβριο του 2010 η διοίκηση του ναυπηγείου, αδυνατώντας να καταβάλει τους μισθούς και με τη σύμφωνη γνώμη των εργαζομένων, υιοθέτησε ένα νέο μοντέλο πληρωμών, το οποίο ισχύει μέχρι και σήμερα, για να μην κλείσει η επιχείρηση. Οι υπάλληλοι πληρώνονται ανάλογα με τις εισπράξεις από τα έργα που αναλαμβάνει το ναυπηγείο, χωρίς να υπολογίζονται τα χρήματα για λογαριασμούς (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ) και ασφαλιστικές εισφορές.

«Αυτό που διεκδικούμε είναι να έχουμε ίση μεταχείριση με τα άλλα ναυπηγεία που παίρνουν αναθέσεις έργων από το κράτος. Δεν μπορούν να συγκεντρωθούν όλα τα πράγματα στην Αττική και η Σύρος να γίνει ξερονήσι. Εδώ και καιρό έχουμε ξεκινήσει έναν τεράστιο αγώνα και καταφέραμε τελικά, ύστερα από τρία χρόνια, να αναλάβουμε την επισκευή δύο πλωτών δεξαμενών του Πολεμικού Ναυτικού» υπογραμμίζει ο κ. Κοκκάλας.

Τεράστια βοήθεια
Στην πρώτη γραμμή του αγώνα που δίνουν από κοινού διοίκηση και εργαζόμενοι για να ορθοποδήσει το ναυπηγείο βρίσκεται ο Μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος Β’, ο οποίος, με προσωπικές πιέσεις του προς το υπουργείο Εθνικής Αμυνας και το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού, έβαλε το δικό του λιθαράκι στην ανάθεση της επισκευής δύο πλωτών δεξαμενών του Πολεμικού Ναυτικού στο Νεώριο. «Η βοήθεια του μητροπολίτη ήταν τεράστια. 

Ο Σεβασμιώτατος τα έδωσε όλα για να πάρουμε το έργο και την προκαταβολή, χωρίς την οποία αυτή τη στιγμή απλά δεν θα υπήρχαμε» προσθέτει ο κ. Κοκκάλας.

Το συγκεκριμένο έργο, συνολικής αξίας 10.000.000 ευρώ, ήταν για την επιχείρηση «φιλί της ζωής» καθώς, ύστερα από πολλά χρόνια, θα έμπαινε στα ταμεία του ναυπηγείου «ζεστό» χρήμα. Με την επισκευή της πρώτης δεξαμενής η επιχείρηση θα εξοφλούσε το 50% των οφειλών της προς τους εργαζομένους και με την ολοκλήρωση της επισκευής της δεύτερης δεξαμενής τα υπόλοιπα χρωστούμενα. Οταν προσωπικό και ιδιοκτήτες είδαν την πρώτη δεξαμενή να δένει στο Νεώριο τα ξημερώματα της 26ης Ιανουαρίου, πήραν βαθιά ανάσα, αλλά στη συνέχεια οι προσδοκίες τους διαψεύστηκαν!

«Ο νόμος άλλαξε και με εντολή του υπουργείου Οικονομικών παρακρατήθηκαν 750.000 ευρώ για φόρους προτού ολοκληρωθεί το έργο. Υπολογίζαμε ότι αυτά τα λεφτά θα τα δίναμε στους εργαζομένους όπως είχαμε υποσχεθεί, αλλά αυτό δεν έγινε. Ενα μεγάλο μέρος των χρημάτων παρακρατήθηκε για οφειλές στο ΙΚΑ και έτσι, από τα 5.000.000 της πρώτης δεξαμενής, εισπράξαμε 3.200.000 ευρώ» διευκρινίζει ο κ. Κοκκάλας. 

 

Η εξέλιξη αυτή έφερε νέα αναστάτωση στους κόλπους των εργαζομένων, από τους οποίους ο κ. Κοκκάλας ζητεί παράταση της υπομονής και της ανοχής τους, και εκπέμπει μήνυμα αισιοδοξίας ότι σύντομα θα έρθει η ανάκαμψη. «Δεν λύθηκαν τα προβλήματα, αλλά το ναυπηγείο υπάρχει και λειτουργεί» καταλήγει ο πρόεδρος του Νεωρίου.

Εργαζόμενοι: «Προσπαθούμε χωρίς βοήθεια από το κράτος»
Η υδροβολή, το μηχάνημα που εκτοξεύει με δύναμη νερό στα σκαριά των πλοίων, ανεβάζει στροφές. «Αφού πάρει το βαπόρι τη θέση του στην πλωτή δεξαμενή, η πρώτη δουλειά που κάνουμε είναι να καθαρίσουμε τη σκουριά και μετά να το βάψουμε για να μπορέσει να συντηρηθεί» εξηγεί ο κ. Νίκος, που εργάζεται στο Νεώριο τα τελευταία 12 χρόνια.

Η «κυριακάτικη δημοκρατία» βρέθηκε στην καρδιά του ναυπηγείου, εκεί όπου μέρα νύχτα και ανεξάρτητα από τις καιρικές συνθήκες οι εργαζόμενοι δίνουν αγώνα δρόμου για να παραδώσουν στην ώρα τους τα πλοία που έχουν δοθεί για επισκευή. 

 

Πρόκειται για έναν μικρόκοσμο που αποτελείται από φλογοχειριστές, σωληνουργούς, ελασματουργούς, ξυλουργούς, λεβητοποιούς, ηλεκτροσυγκολήτες, μανουβραδόρους, σκαλωσατζήδες και χειριστές ανυψωτικών μηχανημάτων.

Οι τελευταίες εξελίξεις έχουν επηρεάσει τους πάντες, αλλά, όπως επισημαίνει ο 40χρονος Μανώλης Μώτος, πρόεδρος του εργοστασιακού σωματείου των εργαζομένων στο Νεώριο, «παρά τις δυσκολίες, είμαστε υπεύθυνοι στη δουλειά μας και προσπαθούμε να σταθούμε στα πόδια μας με μηδαμινή βοήθεια από το κράτος».

Η αγωνία των εργαζομένων για την τύχη της επιχείρησης είναι ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους. «Αν κλείσει το Νεώριο, θα καταστραφεί η Σύρος. Το ναυπηγείο είναι ο οικονομικός πνεύμονας του νησιού και πρέπει να παραμείνει ζωντανός» λέει ο 55χρονος Δημήτρης Βογιατζής, πατέρας τριών παιδιών και παππούς τεσσάρων εγγονιών, ο οποίος εργάζεται στο ναυπηγείο από το 1985 και σήμερα είναι υπεύθυνος συντήρησης. 

«Υπάρχει μεγάλη κρίση στις εγχώριες επισκευές, επειδή τα ημερομίσθια στις άλλες χώρες, όπως στην Τουρκία, είναι πολύ χαμηλά. Οι εργαζόμενοι κάνουμε μεγάλη υπομονή για να ξεπεράσουμε τα προβλήματα» συμπληρώνει ο ίδιος.

«Εγώ ανήκω στο έκτακτο προσωπικό, εργάζομαι όταν έχει δουλειά και, δυστυχώς, δεν έχω άλλα εισοδήματα. Θα είναι μεγάλη ζημιά αν κλείσει το ναυπηγείο για μένα αλλά και για όλο το νησί, γιατί τα χρήματα είναι αλυσίδα. Αν έχω εγώ, θα πάρει και ο μπακάλης και το περίπτερο» δηλώνει ο 32χρονος Λαυρέντης Σαλάχας. 

 

Η κρίση στη οικοδομή ανάγκασε τον Λαυρέντη να αναζητήσει άλλη λύση ώστε να μπορέσει να συντηρήσει τη γυναίκα του και τη 15 μηνών κόρη του. Τώρα, όπως περιγράφει ο ίδιος, «κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε προκειμένου να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητά μας για να μπορέσει το ναυπηγείο να αντέξει στην κρίση».

«Αν τυχόν κλείσει, θα βουλιάξει το νησί»

Διαρκή επαγρύπνηση και συντονισμένη δράση όλων των φορέων του νησιού με στόχο τη στήριξη του ναυπηγείου και την επέκταση του κύκλου εργασιών της επιχείρησης ζητεί ο Μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος Β’. «Τυχόν αναστολή της λειτουργίας του Νεωρίου θα οδηγούσε τη Σύρο σε οικονομική και κοινωνική ασφυξία, με ανυπολόγιστες συνέπειες, δεδομένης της συνεχιζόμενης δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας» δηλώνει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο μητροπολίτης, απευθύνοντας, παράλληλα, έκκληση στους Ελληνες πλοιοκτήτες να βοηθήσουν με κάθε τρόπο το ναυπηγείο ώστε να μπορέσει να σταθεί ξανά στα πόδια του. 

 

Οπως επισημαίνει ο μητροπολίτης, «το Νεώριο αποτελεί πνεύμονα της οικονομικής ζωής της Σύρου, καθότι, πέρα από τις θέσεις εργασίας που προσφέρει, συμβάλλει και στην ανάπτυξη της τοπικής αγοράς, με τις προμήθειες υλικών. Είναι η καρδιά της Σύρου, που έχουμε χρέος να την κρατήσουμε ζωντανή».

Η παρέμβαση της μητρόπολης για την ανάθεση της επισκευής των δύο πλωτών δεξαμενών του Πολεμικού Ναυτικού στο Νεώριο υπήρξε καταλυτική, αλλά η μάχη δεν σταματά εδώ. «Στηρίζουμε διαρκώς τον αγώνα για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του ναυπηγείου, παρακολουθώντας από κοντά τις εξελίξεις και παρεμβαίνοντας, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, ώστε να αποσοβηθεί κάθε δυσμενής εξέλιξη» τονίζει ο μητροπολίτης Δωρόθεος και καταλήγει: «Πιστεύουμε ότι με την εργατικότητα του προσωπικού του και το ενδιαφέρον της διοικήσεώς του, το Νεώριο έχει όλα τα εχέγγυα για ένα αποδοτικό και δημιουργικό μέλλον».

Και ο καθολικός επίσκοπος

Σε ανοιχτή γραμμή με τη μητρόπολη βρίσκεται και ο καθολικός επίσκοπος Σύρου, Θήρας και Κρήτης Φραγκίσκος Παπαμανώλης, που στέκεται στο πλευρό των εργαζομένων και της διοίκησης. «Δεν μπορούμε να κάνουμε χωρίς το Νεώριο και ένα ενδεχόμενο κλείσιμο θα ήταν καταστροφικό για το νησί μας. Η ανεργία είναι ήδη μάστιγα και εκείνο που θα πρέπει να καταλάβει η Πολιτεία είναι ότι το ναυπηγείο είναι ο οικονομικός πνεύμονας της Σύρου» είναι το μήνυμα του καθολικού επισκόπου.

Αντιπεριφερειάρχης: «Υπάρχουν λύσεις με μέλλον)»

Στρατηγικό σχεδιασμό, που θα περιλαμβάνει την αξιοποίηση του προσωπικού και του εξοπλισμού που διαθέτει το Νεώριο και σε άλλα πεδία, όπως στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή στην περίπτωση επιστροφής των υδροπλάνων, χαράσσει η Περιφέρεια Νότιου Αιγαίου. 

 

Οπως δηλώνει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων Γιώργος Πουσσαίος (φωτό), «πρέπει να αναγνωρίσουμε το Νεώριο ως μία ιδιαίτερη περίπτωση και μέσα από τη συνεργασία όλων των φορέων να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητά του, καθώς αποτελεί τη ζωτικότερη μονάδα σε όλο το Αιγαίο». 

 

Σύμφωνα με τον κ. Πουσσαίο, στο τραπέζι των συζητήσεων έχει πέσει και η ιδέα να κατασκευάσει το ναυπηγείο σκάφος για την αποκομιδή των σκουπιδιών από τα νησιά του Αιγαίου. «Λύσεις υπάρχουν, αν καταφέρουμε να υπηρετήσουμε την καλή έννοια της ανάπτυξης» συμπληρώνει ο κ. Πουσσαίος.

153 χρόνια γεμάτα εκατοντάδες πλοία και αυτοκίνητα
Το Νεώριο ιδρύθηκε το 1861 στη Σύρο και αποτέλεσε στην ουσία την πρώτη βαριά μεταποιητική βιομηχανία στην Ελλάδα. Βρίσκεται στη δυτική πλευρά του λιμανιού της Ερμούπολης και διαθέτει προβλήτες μήκους 1,8 χιλιομέτρων, που εξυπηρετούνται από γερανούς των 40, 25 και 20 τόνων. 

 

Η σύγχρονη ιστορία του ναυπηγείου ξεκινά το 1969, όταν το αγόρασαν οι αδελφοί Γιάννης, Αλέξανδρος και Λεωνίδας Γουλανδρής, οι οποίοι έθεσαν σε εφαρμογή ένα μεγαλόπνοο επενδυτικό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεων, με τη δημιουργία πλωτών δεξαμενών και νέων μηχανουργείων. Το ναυπηγείο γνώρισε μεγάλες δόξες τη δεκαετία του ’70. Η φήμη του ξεπέρασε γρήγορα τα γεωγραφικά όρια της Ελλάδας, αποκτώντας σπουδαίο όνομα στο διεθνές στερέωμα.
 

Το 1972 οι αδελφοί Γουλανδρή αγόρασαν την Enfield Automotive Ltd, εταιρία που κατασκεύαζε ηλεκτρικά αυτοκίνητα στο Ηνωμένο Βασίλειο, και μετέφεραν τη γραμμή παραγωγής στο Νεώριο, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο για το ναυπηγείο στον τομέα της αυτοκίνησης. Εναν χρόνο μετά, τα ναυπηγεία παρουσίασαν το Ε 8000 Βicini, αυτοκίνητο τύπου τζιπ, που λειτουργούσε με μπαταρίες. 

 

Στο Νεώριο κατασκευάστηκαν 140 κομμάτια, τα οποία πουλήθηκαν στο εξωτερικό. Το σύντομο πέρασμα του ναυπηγείου από την κατασκευή αμαξιών ολοκληρώθηκε το 1976, με τη δημιουργία του Neorion Chicago 4×4 (πολυτελής λιμουζίνα με ρετρό αισθητική και σασί από αλουμίνιο).

Το 1979 οι αδελφοί Γουλανδρή εγκατέλειψαν την επιχείρηση, η οποία πέρασε στη συνέχεια στον έλεγχο κρατικών τραπεζών ως το 1992, οπότε και η τότε κυβέρνηση αποφάσισε να βάλει λουκέτο. Από το 1994 μέχρι και σήμερα τη λειτουργία του ναυπηγείου έχει αναλάβει η εταιρία Ναυπηγικές και Βιομηχανικές Επιχειρήσεις Σύρου Α.Ε.